PATRONAT MEDIALNY: “Iliada” Homer

Odsłony: 32

Tym razem  przedstawiamy najsłynniejsze i najstarsze dzieło starożytnej Grecji, oparte na greckiej mitologii, opowiadające o wojnie trojańskiej, perypetiach Agamemnona, Achillesa, Hektora i innych herosów. Klasyka w pięknym wydaniu, w dodatku ilustrowanym, w przekładzie Franciszka Ksawerego Dmochowskiego, to propozycja nie tylko dla koneserów  literatury. Warto przypomnieć, że fragmenty “Iliady” są na liście lektur obowiązkowych dla szkół średnich, a pytania jej dotyczące pojawią się na maturze ustnej  w 2023 r.
PREMIERA: 28.09.2022 r.

Autorem najstarszych arcydzieł literatury europejskiej “Iliady” i “Odysei”  jest Homer. Poeta ów żył na przełomie IX i VIII w. p.n.e., pochodził z Chios. Jego istnienie wielokrotnie  kwestionowano, podważano również autorstwo epopei (tzw. “kwestia homerycka”). Współcześnie przeważa pogląd, że obydwa eposy zostały stworzone przez jednego genialnego poetę – Homera.
Utwory te są rezultatem długiego rozwoju epiki ustnej, prezentowanej przez aojdów, zawierają gotowe formuły, konwencjonalne zwroty, mają doskonałą, przemyślaną kompozycję. Są punktem wyjścia i zarazem szczytem swojego gatunku.

“Iliada” powstała na przełomie IX i VIII w. p.n.e. Tekst został utrwalony na piśmie pod koniec VI w. p.n.e. w Atenach. Przedstawia dzieje Ilionu, czyli Troi, a dokładnie jeden z epizodów ostatniego roku dziesięcioletniej wojny Greków z Trojanami.
Główną treścią eposu jest gniew Achillesa, który obrażony przez Agamemnona zaprzestał walki. Dopiero śmierć przyjaciela Patroklosa spowodowała powrót Achilla do bitwy, a następnie zwycięski pojedynek z Hektorem. Fabuła “Iliady” skupia się wokół postaci Achillesa.

Na podstawie “Iliady” można wyróżnić wyznaczniki eposu takie jak: paralelizm płaszczyzn fabularnych, podniosły styl opowiadania oraz realistyczny styl opisu przedmiotów i sytuacji, wszystkowiedzący narrator, mitologiczna motywacja wydarzeń, obfitość epizodów, stałe epitety, powtórzenia oraz rozbudowane porównania (tzw.”homeryckie”).

W pisanych heksametrem 24 księgach znajdziemy ponadczasowość uczuć i reakcji ludzkich, zaobserwujemy przemianę bohatera i refleksje o krótkotrwałości życia, a także przykłady gniewu, odwagi, cierpienia, heroizmu, poświęcenia, przyjaźni.

Można nie lubić starożytnych eposów, ale trzeba wiedzieć, że weszły na stałe do świadomości kulturowej ludzkości. Były traktowane jako wzór literacki, w szkołach czytano je w oryginale. Doczekały się licznych naśladowań i nawiązań. Dla filologa to lektura niezwykle ważna i bogata.  Znajomość dzieła Homera przyda się także maturzystom, albowiem na maturze ustnej 2023 z języka polskiego  w puli pytań jawnych są 3 zagadnienia dotyczące literackiego obrazu wojny, cierpienia i heroizmu oraz Troi jako symbolu upadku świata na przykładzie fragmentów “Iliady”.

Wydawnictwo MG przygotowało naprawdę solidne i estetyczne wydanie “Iliady”, w twardej oprawie, w wersji ilustrowanej. Zdobią je ryciny Henri-Paula Motte oraz Johna Flaxmana. Są one niewielkie, czarno-białe. Karty tytułowe poszczególnych pieśni mają barwę czerwoną. Okładka imituje marmur, a w centrum widnieje postać Achillesa rażonego strzałą w piętę. Całość prezentuje się bardzo elegancko, ale ta książka nadaje się nie tylko do wręczenia w prezencie i postawienia na półce. Ku mojemu zdziwieniu jest bardzo lekka, poręczna, a czcionka wygodna do czytania. Marzy mi się cała seria w ten sposób wydanych dzieł literatury klasycznej.

Z przyjemnością polecam uwadze czytelników,
Agnieszka Grabowska
materiał chroniony prawami autorskimi

Wydawnictwo MG
Autor: Homer
Tytuł: Iliada
Przekład: Franciszek Ksawery Dmochowski
Liczba stron: 432
Data wydania: 28.09.2022
ISBN:978-83-7779-840-9