SZPIEG W KSIĘGARNI: “Czym jest życie? Biologia w pięciu krokach” Paul Nurse – recenzja

Odsłony: 124

Gdyby Paul Nurse prowadził wykłady, uczestniczyłyby w nich tłumy. Świetnie przekazuje wiedzę, przystępnym językiem omawia naukowe fakty i opowiada o własnych doświadczeniach, a wszystko czyni z lekkością i w bardzo przyjemny sposób.  Dzięki niemu zagadnienia dotyczące komórki, genów, ewolucji drogą doboru naturalnego, procesów chemicznych oraz procesu przetwarzania informacji – jako podstaw życia stają się dla nas zrozumiałe, a wręcz mogą nas zafascynować.

Przyznam, że spodziewałam się książki  długiej, nudnej, naszpikowanej trudnymi naukowymi pojęciami. Obawiałam się też, że może to być “wiele hałasu o nic”,  czyli takie “lanie wody” z niewielką zawartością merytorycznej treści.
Nic bardziej mylnego. Czym jest życie? Biologia w pięciu krokach” okazała się niepokaźną, bo zaledwie dwustustronicową, rzetelną i konkretną  publikacją, zawierającą najważniejsze kwestie wyjaśniające tytułowe pytanie, napisaną przystępnie i ciekawie.

“Efekt motyla” nabiera tu dosłownego znaczenia. Nastoletni Paul zobaczył kiedyś w ogrodzie cytrynka, przyjrzał się jego wyglądowi, zachowaniu  i zaczął zastanawiać nad tym, co to znaczy być żywym. Można rzec, że zastanawia się aż do dzisiaj – tylko zawodowo. Nie istnieje  jedna standardowa definicja życia. Lata badań naukowych sprzyjają coraz to innym, bardziej dokładnym analizom i opartych na nich teoriom.  W swojej książce Nurse  skupił się na pięciu zagadnieniach – krokach do zrozumienia zasad działania życia.

Podczas lektury, ani razu nie miałam poczucia, że czytam “podręcznik do biologii”, rozdziały mijały niepostrzeżenie, wciągały mnie strona po stronie. Czułam się jak na pasjonującym wykładzie, na którym profesor, będący znakomitym mówcą, przekazuje wiedzę z dziedziny, w jakiej się specjalizuje. Szczerze mówiąc, biologia nigdy nie była moim ulubionym przedmiotem, jednakowoż okazało się, że jeszcze sporo pamiętam ze szkoły. Ta książka jednak nie wymaga od czytelnika właściwe żadnego “zaplecza” z nauk ścisłych – autor bowiem przystępnie i konkretnie tłumaczy najważniejsze fakty, idee i doświadczenia, a przy tym nie czyni tego z pozycji uczonego na katedrze, ale sympatycznego gawędziarza-przewodnika po fascynującym świecie biologii, nie uważającego siebie za alfę i omegę. “Mam nadzieję, że wspólnie zbliżymy się do zrozumienia, czym jest życie” – zachęca Nurse. Z takim podejściem od razu łatwiej zabrać się do zgłębiania wiedzy.

Publikacja podzielona jest na  pięć rozdziałów, z czego piąty jest najobszerniejszy i zajmuje mniej więcej połowę objętości książki, są to kolejno:
-Komórka. Atom Biologii.
– Gen. Próba czasu
– Ewolucja droga doboru naturalnego. Przypadek i konieczność.
– Życie jako proces chemiczny. Porządek z chaosu.
– Życie jako proces przetwarzania  informacji. Wspólne działanie. Zmienianie świata. Czym jest życie.
Do tego mamy krótki wstęp i notę o autorze.

Paul Nurse  wykształcenia jest genetykiem i biologiem komórkowym, bada systemy kontrolujące reprodukcję komórek.  Odkrył  białko cdc2, czyli enzym nazywany  kinazą białkową, który wraz z cykliną kontroluje cykl komórkowy.
W 2001 roku został współlaureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Wyróżniony także innymi nagrodami, medalami, tytułem szlacheckim. Obecnie jest dyrektorem Instytutu Francisa Cricka w Londynie oraz głównym doradcą  naukowym UE. Prywatnie – interesuje się samolotami, ma licencję pilota szybowca, lubi teatr, góry, bieganie. Już na podstawie samej książki, sposoby opowiadania, odniosłam wrażenie, że jest sympatycznym, pogodnym, skromnym człowiekiem, niezwykle zaangażowanym w swoją pracę i  chcącym dzielić się swoją pasją.

Uporządkowana, przejrzysta treść, konkretne i ciekawe wiadomości, a do tego osobiste refleksje, wspomnienia, z umiarem dawkowane ciekawostki i anegdoty to niewątpliwie atuty tej książki. Warto dodać, że  estetycznie i starannie ją wydano ( w twardej oprawie, ze złoceniami), ale bez rycin i schematów, których być może niektórzy się spodziewają.

Czym jest życie? Biologia w pięciu krokach to świetny wzorzec literatury popularnonaukowej – merytorycznej i przystępnej dla przeciętnego czytelnika.
Tę książkę mogłabym polecić właściwie każdemu, nie tylko uczniom, studentom i nauczycielom biologii, choć im szczególnie. Naprawdę łatwiej będzie nam zrozumieć podstawowe zagadnienia związane z budową i funkcjonowaniem komórki, dziedziczeniem genów, ewolucją, procesami chemicznymi i wszelkimi innymi aspektami życia po lekturze pracy Paula Nurse’a. Wspaniały wykład!
Najtaniej tę książkę kupisz TUTAJ

przeczytaj FRAGMENT

polecam, Agnieszka Grabowska

materiał chroniony prawami autorskimi

Wydawnictwo Marginesy
Autor: Paul Nurse
Tytuł: Czym jest życie? Biologia w pięciu krokach
Tytuł oryginału: What is Life? Understand Biology in Five Steps
Tłumaczenie: Aga Zano
Liczba stron:216
Data wydania: 25 listopada 2020
ISBN:978-83-66500-92-1

Agnieszka Grabowska – absolwentka filologii polskiej UJ, nałogowa czytelniczka, blogerka w kratkę. Ambiwertyczka spod znaku Ryb. W wolnym czasie zabiera się za literki. Ma szczęście w konkursach. Nie wyobraża sobie życia bez książek, kawy, kotów i muzyki. Prywatnie – mama i żona. Nie unika kuchni, choć przydałaby się jej patelnia automatycznie odcinająca Internet w kulminacyjnych momentach pichcenia.