Odsłony: 310
Jak to się dzieje, że czasem pamiętamy jakieś mało znaczące szczegóły sprzed wielu lat, a nie potrafimy sobie przypomnieć jakiegoś słowa, albo zapominamy, gdzie coś przed chwilą położyliśmy? Jak powstają tzw. “fałszywe wspomnienia”? Gdzie w mózgu “zapisywane są dane”? Pamięć i jej funkcjonowanie – to bardzo ciekawe zagadnienie, nie do końca jeszcze zbadane i ciągle fascynujące. Szukających wiedzy w tym zakresie warto odesłać do książki dwóch Norweżek, sióstr Hilde i Ylvy Østby, które śmiało “zanurkowały w poszukiwaniu koników morskich”.
Nie zapomniałam o tej książce, ale nie bez powodu odsuwałam jej lekturę. Wszak łatwiej zatopić się w beletrystyce. Sprawiedliwości jednak musi stać się zadość , więc także i ta popularnonaukowa publikacja doczekała się mojej uwagi. Jestem przekonana, że podobnie jak Mózg rządzi Kai Nordbergen, Gdyby nasze ciało potrafiło mówić Jamesa Hamblina, czy Dlaczego śpimy Matthew Waltera, będzie cieszyć się sporym zainteresowaniem czytelników, którzy lubią zdobywać i poszerzać wiedzę na temat budowy i funkcjonowania organizmu, zdrowia, różnych gałęzi nauki, psychologii, medycyny, neurologii. I podobnie jak wymienione pozycje, także i ta zaskarbi sobie sympatię odbiorców, ze względu na przystępność przekazu.
Jak działa pamięć to dzieło norweskich sióstr, które połączyły swoje zawodowe kwalifikacje i zainteresowania w niemal idealny tandem.
Starsza z nich, Hilde Østby jest pisarką, dziennikarką, ma na swoim koncie debiutancką powieść Leksikon om lengsel, pracuje jako redaktorka w Bibliotece Narodowej, pisze artykuły dla “Aftenposten”. Z kolei młodsza, Ylva Østby to neuropsycholożka, ekspertka w dziedzinie funkcjonowania pamięci, pisarka, w ramach doktoratu zajmowała się rozwojem neuropoznawczym dzieci i młodzieży.
Siostry “zanurkowały” w świat nauki, historii, kultury, a także w meandry codziennego życia, by krok po kroku, opowiedzieć nam o tym, jak funkcjonuje pamięć, od czego jest zależna, jak powstają i jak są przechowywane wspomnienia, co się z nimi dzieje i czy mogą być fałszywe. Przytoczyły historię odkrycia hipokampu i jego znaczenia, przywołały wiele teorii, badań, eksperymentów. Zawiedzie się jednak ten, kto oczekuje podręcznikowego wykładu, bowiem autorki wybrały formę bardziej swobodną, zmierzając do tego, by w ramach luźnej opowieści łatwiej było przekazać bogactwo treści, wiele cennych informacji i ciekawostek.
Na kartach tej książki mowa m.in. o konikach morskich, pamięci kontekstowej, nurkowaniu, tragicznej strzelaninie na wyspie Utoya, genialnych szachistach, treningach pamięci, mnemotechnikach, fałszywym wyobrażeniu o pamięci świadków na podstawie literatury kryminalnej, taksówkarzach pamiętających gigantyczną ilość ulic i tras oraz o tym, jak szybko zaczyna działać zapominanie – co badał Ebbinghaus, a także o dziecięcej amnezji, czyli dlaczego nie pamiętamy najwcześniejszych lat z dzieciństwa. To tylko mała garstka haseł, wręcz kropla w morzu, czy raczej oceanie tematów związanych z funkcjonowaniem pamięci.
Autorki nie poprzestały na przywoływaniu badań, ale same brały udział w eksperymentach, np. Ylva uczestniczyła w tworzeniu archiwum stu dni własnego życia, zapamiętując w porządku chronologicznym, co się wtedy działo. Natomiast ich trzecia z sióstr Østby, pomogła “przetestować”, czy podczas skoku z samolotu (ze spadochronem) całe życie “przelatuje przed oczami”.
Jak działa pamięć to książka popularnonaukowa napisana z polotem i literackim rozmachem, niekiedy aż do przesady, co pozwala potraktować lekturę również w aspekcie rozrywkowym. Autorki podają sporo informacji, odnoszą się życia codziennego, badań naukowych, eksperymentów, sięgają do kultury, literatury i historii. Momentami aż kipi od wrażeń. Publikację wzbogaca obszerna bibliografia. Na pewno dla niektórych będzie to książka odkrywcza, ale osoby bliżej zaznajomione z poruszaną tematyką, mogą stwierdzić, że niewiele nowego ona wnosi. Wszystko zależy, na jaki grunt trafi – mam na myśli stan wiedzy danego czytelnika.
Warto od czasu do czasu porzucić beletrystykę i zmierzyć się z literaturą popularnonaukową, zwłaszcza ciekawie i przystępnie napisaną. Tajemnice ludzkiego mózgu, sekrety pamięci, to tylko wąski wycinek tego, co czytelnik może zgłębić, dzięki książkom, takim jak ta. Nie zapomnijcie o siostrach Østby podczas wizyty w bibliotece czy księgarni, lektura Jak działa pamięć może okazać się wspaniałą intelektualną przygodą, poszerzającą bądź odświeżającą wiedzę.
Tę książkę najtaniej kupisz TUTAJ
polecam, Agnieszka Grabowska
materiał chroniony prawami autorskimi
Wydawnictwo Marginesy
Autor: Hilde Østby i Ylva Østby
Tytuł: Jak działa pamięć
Tytuł oryginału: Diving for Seahorses. A Book About Memory / Å dykke etter sjøhester
Projekt okładki: Anna Pol
Data wydania: październik 2018
Oprawa: twarda
Liczba stron: 328
ISBN 978-83-65973-23-8
