Odsłony: 633
Tych, którzy znają Nędzników Victora Hugo, nie muszę przekonywać, iż jest to dzieło wybitne, spektakularne i napisane z ogromnym rozmachem. Nie dziwi więc fakt, że od ponad stu pięćdziesięciu lat tak bardzo pobudza ono wyobraźnię czytelników, twórców inspiruje do licznych adaptacji filmowych, a nawet musicali.
Kluczową postacią Nędzników jest Jean Valjean – zwolniony z więzienia po 19 latach ciężkiej pracy w kajdanach galernik, który „na odchodne” dostaje „żółty paszport” klasyfikujący go jako człowieka niezwykle niebezpiecznego, a tym samym wykluczającego ze społeczności i przekreślający jakiekolwiek szanse na normalne życie.
Akcja powieści rozpoczyna się w pewien październikowy wieczór 1815 r., kiedy to Jean Valjean dociera do miasteczka Digne. Przeganiany z każdej oberży, karczmy i każdego domu trafia pod dach dobrotliwego i skromnego biskupa – księdza Franciszka Benvenuta Myriela, u którego znajduje schronienie, posiłek i miejsce do spania. Były galernik, mimo zaskoczenia i wdzięczności kradnie jedyną cenną rzecz w domu biskupa – srebrną zastawę – i ucieka pod osłoną nocy.
Doprowadzony po kilku godzinach, przez policję przed oblicze biskupa, jest przekonany, iż jego los jest przesądzony. Wówczas biskup robi coś zdumiewającego – zapewnia policjantów, iż odnalezione przy schwytanym srebra zostały mu przez niego podarowane. Ten nagły przypływ dobroci od zupełnie obcego człowieka wywołuje w byłym galerniku nieznane mu dotąd uczucia – pod ich wpływem przechodzi wewnętrzną przemianę i postanawia, że za ten akt łaski odpłaci swoimi czynami stukrotnie.
Tutaj akcja przenosi czytelnika do Paryża, gdzie poznajemy młodą kobietę – Fantynę. Porzucona przez kochanka wraz z małą córeczką Kozet, zmuszona jest opuścić Paryż by znaleźć pracę. Pozostawia Kozet pod opieką spotkanych przypadkiem oberżystów Thenardierów, a sama trafia do przeżywającego rozkwit miasteczka, na którego czele stoi sprawiedliwy i przedsiębiorczy Madeleine. Ten cieszący się uznaniem i szacunkiem człowiek wzbudza nieufność jedynie jednego człowieka – inspektora policji Javerta, któremu Madeleine niezwykle przypomina człowieka poznanego w przeszłości – galernika Jeana Valjean.
W kolejnym tomie powieści losy byłego galernika w nieoczekiwany sposób splatają się z losami Fantyny i Kozet pogłębiając jeszcze jego duchową przemianę. Z kolei ich losy przecinają się losem Thenadierów, a także wnuka pułkownika ocalonego przez Thenadiera w bitwie pod Waterloo. Dzięki temu,Victorowi Hugo udaje się przedstawić niezwykle barwną panoramę ludzkich losów, w których ścieżki poszczególnych bohaterów spotykają się w jednym miejscu.
Historie tych bohaterów Hugo bardzo zgrabnie wplata w historię Francji. Z niezwykłą wnikliwością przedstawia tło historyczne napoleońskich bitew i zamętów rewolucji francuskiej. Trafnie oddaje paryskiego ducha nastrojów sprzed powstania republikanów w 1832 r. Obrazowo ukazuje podziały społeczne, ubóstwo i wyzysk ludności.
Dokładnie opisuje i ocenia wydarzenia historyczne, tj. upadek Napoleona, bitwę pod Waterloo czy rządy i upadek dynastii Burbonów. Oprócz świetnej znajomości historii – starożytnej, jak i jemu współczesnej, Hugo wykazuje się ogromną wiedzą językową i literacką. Na kartach książki pojawia się wiele nazwisk pisarzy i poetów (nie tylko francuskich), zdumiewająca analiza paryskiego żargonu złodziejskiego, historia i opis paryskich kanałów czy też wyjaśnienie zasadniczych różnic pomiędzy powstaniem a rewolucją.
Momentami specyficzny sposób narracji (w 3 os. l. mn.), zawierający wtrącenia od autora („Powiedzmy mimochodem…(…)”, „A teraz wyjaśnijmy, w jaki sposób…(…)”, „Jak to już mówiliśmy…(…)”, „Jak pamiętamy…(…)”, „Jeśli przyjmiemy punkt widzenia…(…)”) pozwolił także autorowi na rozważania filozoficzne m. in. na temat historii, kultury, postępu cywilizacyjnego, społeczeństwa, obyczajowości, rozwoju intelektualnego i moralnego czy istoty rewolucji, a tym samym pokazał, jak rozległą wiedzę na ten temat posiadał. Dzięki temu zabiegowi mógł także przemycić swoje własne poglądy i oceny. W powieści nie brakuje także odniesień do wątków autobiograficznych i inspiracji autentycznymi wydarzeniami.
Można by jeszcze długo i na wielu płaszczyznach analizować ten wyjątkowy utwór. Nie sposób zawrzeć o nim wszystkiego w krótkiej recenzji.
Nędznicy to kopalnia wiedzy historycznej, ciekawostek społecznego życia z tamtego okresu, wiedzy o Paryżu i ludziach. Niewątpliwie jest to lektura obowiązkowa dla wszystkich, którzy chcą uzupełnić swoją listę tzw. klasyków.
polecam, Sylwia Bornos
materiał chroniony prawami autorskimi
Tom pierwszy już w sprzedaży
Tom drugi niebawem w księgarniach
Wydawnictwo MG
Autor: Wiktor Hugo
Tytuł: Nędznicy
Tytuł oryginału: Les Misérables
przekład:
ilość stron:
ISBN: 978-83-7779-502-6
Sylwia Bornos – absolwentka filologii polskiej na UMCS, bibliotekarka, organizatorka comiesięcznych “Rozmów o książce”, jurorka w konkursach recytatorskich dla dzieci i młodzieży. Kocha zwierzęta (ma psa i dwa koty), uwielbia czytać, zarówno prozę, jak i poezję, sama pisze wiersze… do szuflady.
