“Żarcik i inne (bardzo różne) opowiadania” Antoni Czechow – recenzja

Odsłony: 574

Literatura rosyjska kojarzy nam się głównie z wielkimi, także w sensie dosłownym, dramatycznymi, poważnymi, “duszoszczypatielnymi” powieściami. Dostojewski, Tołstoj, Szołochow, Turgieniew, Bułhakow i inni… Ale nie zapominajmy, proszę państwa, o Czechowie! To był pisarz, co się zowie! Dramaturg, mistrz krótkich form epickich, z wykształcenia lekarz. Warto sięgnąć po jego, jakże aktualną i w XXI wieku, twórczość.

Osobiście mam do tego autora ogromny sentyment, a to za sprawą starego tomiku opowiadań w płóciennej oprawie, który stał na rodzinnym regale obok książek Twaina, Broniewskiego, Żeromskiego i serii Koliber. W czasach nastoletnich sięgałam po naprawdę rozmaitą literaturę, i choć nie zawsze może do końca rozumiałam te lektury, to z samego czytania czerpałam niekwestionowaną przyjemność. O ile pamiętam, to wybrane utwory Antoniego Czechowa były także na szkolnej liście lektur, ciekawe, czy nie zostały wyrzucone w ferworze reform. Tak czy inaczej, dobrze mieć w domowej biblioteczce zbiór opowiadań rosyjskiego literata. Wszak to klasyka klasyki!

Prezentowany tomik zawiera 28 bardzo różnych – jak wskazuje tytuł – krótkich utworów, przełożonych przez tłumacza oznaczonego jedynie inicjałami A. W. Trzeba przyznać, że to całkiem zgrabne, przystępne w odbiorze tłumaczenie, ale głowy nie dam, czy nie czytałam kiedyś Czechowa w przekładzie Iwaszkiewicza.
Znajdziemy tu i te najsłynniejsze jak Kameleon, Śmierć urzędnika, Dzieło sztuki, czy Bezbronna istota, ale i szereg innych, wcale nie gorszych tekstów nad którymi przyjdzie nam się uśmiechnąć i zadumać.  Całość daje szerokie pojęcie o specyfice i klimacie twórczości Czechowa.

Pisarz znakomicie radzi sobie z krótkimi formami – nowelami, miniaturami, opowiadaniami, obrazkami w których niezwykle celnie, ironicznie, sarkastycznie portretuje carską Rosję, środowisko kupców, urzędników, ziemian, aktorek, dyrektorów, aptekarzy etc. To doskonały “psycholog”, obserwator i krytyk życia społecznego, który wie, nad czym się pochylić i umie okazać zrozumienie dla wielu problemów. Ceni uczciwość, szczerość, prostotę, mierzi go zaś bezduszność, głupota, kłamstwo, chciwość itp. Realistycznie i z humorem opisuje codzienne życie, ale nie rozwlekając zanadto opisów, skupia się na tym, co najistotniejsze, dążąc do finałowej konkluzji, trafnej i ostrej puenty. Zwierciadło Czechowa jest nieco krzywe, ale jak oliwa sprawiedliwe.

Gdyby tak zmienić dekoracje i okoliczności, to przecież – wypisz wymaluj – portrety współczesnych ludzi, bowiem czasy się zmieniają, a ludzkie uczucia, charaktery, wady i zalety pozostają te same. Opowiadania Czechowa nadal są zaskakująco aktualne, a w dodatku naprawdę zabawne, czego nie można powiedzieć o niektórych współczesnych komediach.

Niezmiernie cieszy mnie fakt, że w czasach, gdy pisać i wydawać każdy może(choć nie zawsze powinien), w zalewie przeciętności i tandety, klasyka polskiej i światowej literatury nadal jest wydawana i promowana, w czym przoduje wydawnictwo MG, dbając o solidność i estetykę publikacji, zapewniając twardą oprawę i przyciągającą wzrok, ciekawą okładkę. Niestety, radość moją mąci jeden mały szczegół – nota o autorze na tylnej okładce pochodzi żywcem z Wikipedii. Według mnie wypadałoby chociaż lekko ją przeredagować, użyć synonimów, zmienić kolejność itp. Ale to taka uwaga na marginesie.

Warto wracać do klasyki, warto ją poznawać. W repertuarze lektur inteligentnego człowieka nie powinno zabraknąć opowiadań Czechowa. Ich czytanie łączy pożyteczne przyjemnym. Polecam bardzo.

Agnieszka Grabowska
materiał chroniony prawami autorskimi

Wydawnictwo: MG
Autor: Antoni Czechow
Tytuł:Żarcik i inne ( bardzo różne) opowiadania
Tłumaczenie: A. W.
Data wydania: 2018
Ilość stron: 176
ISBN 978-83-7779-483-8

Agnieszka Grabowska – absolwentka filologii polskiej UJ, nałogowa czytelniczka, blogerka w kratkę. Ambiwertyczka spod znaku Ryb. W wolnym czasie zabiera się za literki. Ma szczęście w konkursach. Nie wyobraża sobie życia bez książek, kawy, kotów i muzyki. Prywatnie – mama i żona. Nie unika kuchni, choć przydałaby się jej patelnia automatycznie odcinająca Internet w kulminacyjnych momentach pichcenia.