RAPORT W. OPOWIEŚĆ ROTMISTRZA PILECKIEGO, Gaetan Nocq – recenzja komiksu

Odsłony: 181

Zamiast narzekać, że współczesna młodzież nie zna historii, lepiej tę historię podsuwać im w atrakcyjnym opakowaniu. Komiks stanowi doskonałą formę przekazu, trafia do młodych odbiorców, a zawarte w nim treści uczą, inspirują do pogłębienia lektury na dany temat. “Raport W” to najlepszy komiks historyczny  2019 r. we Francji. Czy spotka się z uznaniem polskich czytelników?

Powieść graficzna francuskiego rysownika i malarza Gaetana Nocq została poświęcona postaci rotmistrza Witolda Pileckiego, który pod nazwiskiem Tomasza Serafińskiego dostał się do obozu Auschwitz z misją zorganizowania tam ruchu oporu (ZOW – Związek Organizacji Wojskowej) i rozpoczęcia powstania. Przebywał tam do kwietnia 1943 r., uciekł brawurowo z dwoma współwięźniami.
Pilecki pisał raporty o panujących w obozie warunkach i wydarzeniach. Przekazywał meldunki, wiadomości, na zewnątrz, trafiały do dowództwa AK i na Zachód.

Mamy tu do czynienia z artystycznym przetworzeniem treści, opartym na rzetelnych historycznych podstawach. Podkreślić należy szczególną dbałość o realizm i autentyczność, oraz ogromną wrażliwość autora.
Śledząc kolejne kadry nie tylko poznajemy działalność Pileckiego vel Serafińskiego,  ale z bliska oglądamy obozowe realia i odczuwamy grozę tego miejsca.

Rysunki są proste, realistyczne, minimalistyczne zarówno w formie jak i kolorystyce.  Gwasze i szkice. Dość ciemne, jakby zamglone. Dużo tu granatów, niebieskości, szarości, ale i stonowanej czerwieni/rudości.
Osobiście nie przepadam za takim stylem rysowania, jednak muszę przyznać, że dzieło francuskiego artysty robi wrażenie. Kadry są sugestywne, przekazują znacznie więcej treści i emocji niż dialogi, idealnie dopełniają tekst.

Ważnym uzupełnieniem komiksu jest zamieszczony tekst Isabelle Davion, wykładowczyni Uniwersytetu Paris Sorbonne, w którym opowiada jak doszło do tego, że Nocq podjął się narysowania “Raportu…” i jak wyglądała praca nad nim – poprzedzona rzetelnym przygotowaniem merytorycznym (lektura dokumentów, wizyta w Auschwitz, w Muzeum Armii Krajowej). Przeczytamy także więcej biograficznych i historycznych informacji o Pileckim i jego działaniach.

Cenne dla czytelnika jest także posłowie autora, który dzieli się swoimi wątpliwościami i metodami pracy. Bonus stanowią rysunki dużego formatu wykonane nad Sołą w 2018 r., kiedy Gaetan po raz drugi przyjechał do Auschwitz.
Zobaczymy też kilka zdjęć dokumentów udostępnionych przez Muzeum Armii Krajowej.
Na koniec zaś kropkę nad i stawia tłumacz, Krzysztof Umiński, który wyjaśnia skomplikowany “rodowód” tego komiksu. Otóż  oryginalny raport był napisany po polsku,  Nocq dokonał adaptacji francuskiego przekładu Urszuli Hyzy i Patricka Godfarda, polski tłumacz znów przełożył na polski. Zdania zaczerpnięte wprost z dokumentu Pileckiego, zostały odpowiednio przytoczone z wersji polskiej.

Raport W uznano we Francji z najlepszy komiks historyczny 2019 r., a także przyznano mu  pierwsze wyróżnienie specjalne w historii Nagrody im. W. Felczaka i H. Wereszyckiego dla wybitnych publikacji poświęconych dziejom Europy Środkowo-Wschodniej i jej relacjom z Polską.

To niewątpliwie ciekawa, ważna, rzetelnie i na wysokim poziomie przygotowana publikacja. Mam nadzieję, że dzięki takim książkom łatwiej będzie nam poznawać historię, a podczas lektury zostanie zasiane ziarno wiedzy, fascynacji i oraz inspiracji do dalszego zgłębiania danego tematu.
Gaetan Nocq wykonał świetną robotę, warto się o tym przekonać.

polecam, Agnieszka Grabowska
materiał chroniony prawami autorskimi

Wydawnictwo: Marginesy
Autor: Gaetan Nocq
Tytuł: Raport W. Opowieść rotmistrza Pileckiego
Tytuł oryginału: Le rapport W. Infiltré à Auschwitz
Tłumaczenie: Krzysztof Umiński
Data wydania: 30.09.2020
Liczba stron:264
ISBN 978-83-66500-06-8

Agnieszka Grabowska – absolwentka filologii polskiej UJ, nałogowa czytelniczka, blogerka w kratkę. Ambiwertyczka spod znaku Ryb. W wolnym czasie zabiera się za literki. Ma szczęście w konkursach. Nie wyobraża sobie życia bez książek, kawy, kotów i muzyki. Prywatnie – mama i żona. Nie unika kuchni, choć przydałaby się jej patelnia automatycznie odcinająca Internet w kulminacyjnych momentach pichcenia.