Odsłony: 196
Na temat tej powieści napisano już wiele. Ilu czytelników, tyle opinii. Dla jednych książka jest “zbyt obyczajowa” jak na thriller, drudzy wątek kryminalny uznali za zbędny. Osobiście dałam autorowi drugą szansę i tym razem nie żałowałam wyboru. Wyrwa okazała się wciągającym i pełnym emocji studium relacji małżeńskich, rodzinnych i nie tylko. Co tym razem zaoferował autor zekranizowanego Żmijowiska? Oto garść moich spostrzeżeń.
Wypadek. Pogrzeb. Poszukiwania. Gospoda Pod Lipami. Wojnar. Decyzja. Zabójstwo.
Tytuły poszczególnych części brzmią jak gotowy plan wydarzeń, intrygują, ale nie wyjawiają zbyt wiele.
Punktem wyjścia opowieści jest tragiczny wypadek, w którym zginęła Janina, osierociwszy dwie córeczki. Mąż pogrążony w rozpaczy i przerażony nową sytuacją usiłuje dociec, co się naprawdę wydarzyło i dlaczego. Co jego żona robiła pod Mrągowem, skoro rzekomo pojechała w okolice Krakowa? Kim jest tajemniczy mężczyzna, który pojawił się na pogrzebie? Co ukrywała Janina?
Maciej wnikliwie wszystko analizuje i krok po kroku brnie dalej, odkrywa kolejne karty, tajemnice. Do czego to wszystko prowadzi? Kim jest ów Wojnar?
To nie jest typowy kryminał, gdzie prowadzone jest śledztwo w sprawie zabójstwa. Tu mamy kawę na ławę, jeśli chodzi o morderstwo, wiemy kto i dlaczego. W sprawie wypadku również nie toczy się postępowanie policyjne, ale prywatne dociekanie szczegółów i przyczyn.
Tak naprawdę mamy tu wiwisekcję małżeństwa i relacji rodzinnych. Poznajemy dzieje związku Janiny i Macieja, obserwujemy kolejne etapy: od poznania się, przez pełne marzeń i planów małżeństwo, aż po popadniecie w rutynę i oddalanie się od siebie. Potem przyglądamy się etapom żałoby i obsesyjnemu dążeniu do prawdy, by potem poznać, co tak naprawdę każdy z bohaterów “miał za uszami”.
To również opowieść ogólnie o relacjach damsko- męskich (o tym na ile znamy siebie nawzajem w związku, o tym jak się zachowujemy wobec różnych skrajnych sytuacji, jak traktujemy wzajemnie nasze prace, oczekiwania, plany i możliwości) i układach męsko-męskich (antagonistyczni zięć i teść, mąż i kochanek – działający we wspólnym celu). O stereotypach, w które jesteśmy uwikłani. O tym, że “tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono” i że nasze życie, mała stabilizacja łatwo może runąć w gruzach jak domek z kart.
O ile Raną nie byłam zachwycona, tak Wyrwie stawiam plusa.
Od tej powieści trudno się oderwać. Nieistotne, czy to bardziej dramat obyczajowy czy thriller psychologiczny, różne tu są opinie. Współczesna proza często nie daje się jednoznacznie zaklasyfikować pod względem gatunkowym. Najważniejsze jest to, czy wzbudza w czytelniku emocje. Wyrwa sprawia, że ocieramy łzy i zaciskamy pięści z nerwów, oburzamy się, dziwimy, przeżywamy.
Wiem, że niektórzy są tą powieścią rozczarowani, oczekiwali czegoś innego. Mam jednak taką propozycję: tu zapomnijcie o kryminale, zapomnijcie o Chmielarzu, przeczytajcie tę powieść bez porównywania jej do czegokolwiek, skupcie się na treści samej w sobie. Spróbujcie dostrzec, co ważnego o kobietach, mężczyznach i związkach zawarł w niej autor. Kto wie, może ta proza skłoni kogoś do refleksji, zmiany postępowania i pomoże ocalić jakiś związek, rodzinę?
Oczywiście, nie jest to proza z “najwyższej półki”, pretendująca do miana ambitnej literatury, to po prostu wciągająca, psychologiczno- sensacyjna powieść, którą naprawdę dobrze się czyta. I oby tak dalej, bo właśnie takiej literatury potrzebuje większość czytelników.
Uzupełnieniem, a właściwie prologiem tej książki jest słuchowisko według scenariusza Wojciecha Chmielarza Wyrwa. Historia Ułana. Poznajemy w nim wydarzenia z przeszłości dotyczące jednej z istotnych postaci Wyrwy. W nagraniu udział wzięli m.in. Katarzyna Warnke, Adam Woronowicz, Nikodem Rozbicki. Jest to produkcja na wysokim poziomie, trzymająca w napięciu, mocna, mroczna, z przesłaniem.
Zarówno powieść jak i słuchowisko są od siebie niezależne na tyle, że nie jest konieczna znajomość obu, każde ma odrębną fabułę. Warto jednak skorzystać z możliwości i poznać zarówno książkę jak i słuchowisko.
Prawdopodobnie Wojciech Chmielarz nie zostanie jednak jednym z moich ulubionych pisarzy, ale uważam, że ma szanse zostać bardzo poczytnym i popularnym autorem, którego książki trafią na ekran i zdobędą wielu fanów. Ciekawe, jaka będzie następna powieść…
polecam, Agnieszka Grabowska
materiał chroniony prawami autorskimi
TRILLER, KRYMINAŁ, SENSACJA – ZAJRZYJCIE JAKIE KSIAŻKI POLECAMY
Wydawnictwo Marginesy
Autor: Wojciech Chmielarz
Tytuł: Wyrwa
Ilość stron:383
Data wydania: 2020 r.
ISBN: 978-83-66500-16-7
Agnieszka Grabowska – absolwentka filologii polskiej UJ, nałogowa czytelniczka, blogerka w kratkę. Ambiwertyczka spod znaku Ryb. W wolnym czasie zabiera się za literki. Ma szczęście w konkursach. Nie wyobraża sobie życia bez książek, kawy, kotów i muzyki. Prywatnie – mama i żona. Nie unika kuchni, choć przydałaby się jej patelnia automatycznie odcinająca Internet w kulminacyjnych momentach pichcenia.
