Odsłony: 375
Jeśli uwielbiacie stare meble, porcelanę, ceramikę i szkło, z pasją buszujecie na strychach, giełdach staroci oraz… na śmietnikach, ratujecie od zniszczenia krzesła, kredensy, wazony i filiżanki, wiecie co to “hałasy” “liski”, “krokusy” i “asteroidy”, jeśli nie obce są Wam nazwiska Horbowy, Chierowski, Drost… to koniecznie zapoznajcie się z tą publikacją. Jeżeli zaś niespecjalnie orientujecie się we wzornictwie PRL, ale bardzo Wam podobają się te “perły vintage”, wyposażenie mieszkań, które kojarzycie z dawnych lat, z domu dziadków czy ze starych filmów, jeśli chcecie poznać nazwiska projektantów i historię przedmiotów sztuki użytkowej – to lektura obowiązkowa! Katarzyna Jasiołek napisała wartościowe kompendium wiedzy o powojennym wzornictwie. Tu rzetelność i pasja idą w parze, a liczne fotografie wzbogacają publikację w nieoceniony sposób.
Kiedy podzieliłam się opinią o książce “Polski New Look, Ceramika użytkowa lat 50. i 60. XX w. ” na grupie “książkowej”, ktoś polecił mi grupę “Perły Vintage” i to był dopiero początek góry lodowej… Zaczęłam obserwować, podziwiać zdobycze innych i uczyć się.
I tak, dowiedziałam się na przykład, że niemal prawie całe życie siedziałam na “hałasach 296” i tony ciasta zjadłam z talerzyków “Cora” projektu Eryki Trzewik-Drost. Nabrałam nie tylko jeszcze większego sentymentu do starych mebli i przedmiotów, ale również zainteresowania.
Sięgniecie po książkę “Asteroid i półkotapczan” było kwestią czasu i jakby kolejnym krokiem w fascynujący świat polskiego wzornictwa powojennego.
Cieszę się, że go uczyniłam i nie zamierzam z tej ścieżki zawrócić. Z ciekawością śledziłam spotkania on-line i wywiady z autorką publikacji, przekonałam się, że oprócz bogatej wiedzy w danej dziedzinie ma także pasję, z którą dzieli się z odbiorcami w sposób niezwykle przekonujący.
Co tu znajdziemy? Historię wspaniałej Wandy Telakowskiej i Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, początki projektowania, historie poszczególnych modeli i ich twórców, pełne szczegółów opowieści o ceramice, szkle i meblach (w tym o słynnych meblościankach), o technologiach, pomysłach, trudnościach, brakach, niedopasowaniu produkcji do zapotrzebowania i oczekiwań, o specyfice tamtych czasów.
We wstępie autorka pisze tak: “Chciałam, żeby to była książka, z której można się dowiedzieć, gdzie i w jakich okolicznościach powstawały przedmioty dostępne w polskich sklepach po 1945 roku, i kto tworzył te, które nigdy nie trafiły na sklepowe półki, chociaż były pokazywane na wystawach i nagradzane. Jednocześnie zależało mi, by była to książka o ówczesnych realiach mieszkaniowych, o sztuce kupowania na raty, o paradoksach gospodarki socjalistycznej.” ( s. 8) .
Przyznaje, że postanowiła napisać taką książkę, jaką sama chętnie by kupiła i przeczytała; pracując nad materiałami do niej, wiele się nauczyła, często odkrywała coś ciekawego i fascynującego, chciała, aby czytelnik też miał podobną frajdę z lektury. Cel został osiągnięty, przynajmniej w moim przypadku, a sądzę, że nie będę w swoich odczuciach odosobniona.
Asteroid i półkotapczan zapełnia pewną lukę, nie było dotąd takiej książki o wzornictwie, gromadzącej mnóstwo teoretycznej i praktycznej wiedzy, a przy tym przystępnie i ciekawie napisanej, bogato ilustrowanej fotografiami, zawierającej odniesienia do filmów, fragmenty listów, wspomnień, artykułów, historie oparte na rozmowach z żyjącymi jeszcze projektantami lub ich rodziną. Owszem, ukazywały się na ten temat publikacje naukowe, artykuły w branżowych czasopismach, ale po pierwsze, nie są to najnowsze pozycje, po drugie – nie są ogólnie dostępne. Dopiero dość niedawno zaczęły się pojawiać książki z dziedziny np Zacznij kochać dizajn Bochińskiej, Dom polski. Meblościanka z pikasami Czyńskiej, czy wspomniany Polski New Look Banaś. Wydaje mi się, że zaczyna rosnąć zapotrzebowanie na tego typu literaturę.
Dzięki Katarzynie Jasiołek mamy informacje o wzornictwie na wyciągnięcie ręki, nie jest to jednak typowe kompendium encyklopedyczne, a napisana z pasją opowieść ubarwiona anegdotami, ciekawostkami. Zamieszczono tu także listę wybranych wystaw wzornictwa powojennego – to taka zachęta do poszukiwań w internetowych zasobach.
To nie jest raczej książka do pochłonięcia na jedno posiedzenie i odłożenia na półkę, to książka, do której będzie się wracać, coś w niej sprawdzać, szukać i porównywać, po raz kolejny oglądać fotografie.
Wspaniała pozycja dla koneserów i amatorów!
polecam, Agnieszka Grabowska
Fotografie – Agnieszka Grabowska, archiwum prywatne
materiał chroniony prawami autorskimi
Wydawnictwo: Marginesy
Autor: Katarzyna Jasiołek
Tytuł: Asteroid i półkotapczan. O polskim wzornictwie powojennym
Data wydania: 2020 r.
Ilość stron:416
ISBN: 978-83-66335-69-1
Agnieszka Grabowska – absolwentka filologii polskiej UJ, nałogowa czytelniczka, blogerka w kratkę. Ambiwertyczka spod znaku Ryb. W wolnym czasie zabiera się za literki. Ma szczęście w konkursach. Nie wyobraża sobie życia bez książek, kawy, kotów i muzyki. Prywatnie – mama i żona. Nie unika kuchni, choć przydałaby się jej patelnia automatycznie odcinająca Internet w kulminacyjnych momentach pichcenia.
