POCZYTAJ MI NA UCHO:”Łyżeczka”, Izabela Szyszko – recenzja audiobooka

Odsłony: 332

„Nigdy przez całe moje 35-letnie życie nie skrzywdziłam z premedytacją żadnego żywego stworzenia stojącego w ewolucji wyżej niż owady. Nie mogę zagwarantować, że nie skrzywdziłam żadnego człowieka, ale jeżeli nawet, tak się stało, nawet jeżeli niechcący, w chwilach gniewu zdarzyło mi się kogoś zranić, ręczę głową, że nie zrobiłam tego celowo. Przez cały czas, ze wszystkich sił, z różnymi rezultatami, pilnowałam się by nie skrzywdzić mojej matki… Aż w końcu ją zabiłam”.
Takim wyznaniem rozpoczyna się powieść Izabeli Szyszko Łyżeczka – opowieść o toksycznej relacji między córką a matką, która z czasem przerodzi się w opowieść o skażonych relacjach trzech pokoleń kobiet: Hanny, Mieczysławy, Mai…

Hanna, na której wojna odcisnęła swoje piętno, skazana na samotną walkę o byt dzieci, w imię źle pojętej troski o nie, przekreśla swojej zdolnej córce szansę na naukę za granicą, a tym samym na godniejsze i lepsze życie. Mieczysława, będąca w dzieciństwie świadkiem okrucieństw wojny, pozostająca przez całe swoje życie pod ogromnym wpływem matki i nigdy się jej nie sprzeciwiająca, nieświadomie sama wywiera podobny wpływ na własną córkę. I wreszcie Maja – buntująca się przeciwko temu, jak traktuje ją matka, a jednocześnie nie umiejąca, ani zmienić, ani też zerwać bolesnej relacji. Gdy wreszcie dostrzega manipulacje matki, to jak bardzo wpływa na jej życie, jak je niszczy, próbuje się on niej uwolnić. Jednak bez skutku. Nie potrafi zaakceptować zachowań matki, ale nie potrafi też całkowicie jej odrzucić. Czy rzeczywiście jedynym wyjściem, aby przerwać chorą więź, jest zabicie własnej matki?

Autorka w krótkich rozdziałach oddaje naprzemiennie głos to córce, to matce. Córka przemawia głosem Małgorzaty Buczkowskiej. Natomiast matka – świetnej Grażyny Barszczewskiej. Obie panie w doskonały sposób oddają charakter postaci – zdesperowanej córki i nieświadomej niczego matki. W audiobooku pojawia się także głos męski – Ksawerego Szlenkiera, który wciela się w postać męża Mai. Jednak niestety zostaje on całkowicie przyćmiony przez kunszt aktorski obu pań.

Córka w swoich fragmentach analizuje dzieciństwo, zastanawia się kiedy tak naprawdę matka zaczęła dawać jej powody, które doprowadziły do tragicznego końca. Czy to była pietruszka w zupie, której nienawidziła, a którą matka dodawała tonami? Czy połączenie słonawego sera ze słodkim miodem na kanapkach? Czy może wielka, szpetna i kanciasta szafa, którą matka wstawiła do pokoju? Porządkuje ciąg wydarzeń, które w pośredni i bezpośredni sposób przyczyniły się do tragedii. Opisuje sposób działania swojej matki, wpływ, jaki wywiera na jej relacje z mężem i z synem, a który to wpływ nie do końca sobie uświadamia.

Matka z kolei cofa się wspomnieniami do swojego trudnego, naznaczonego wojennymi przeżyciami, dzieciństwa, do życiowych wyborów, które tak naprawdę nie były jej wyborami. Wspomina życie, które tak naprawdę nie było szczęśliwe. Cierpi z powodu zachowań córki, ale w swoim zachowaniu nie widzi nic niewłaściwego. Tłumaczy je swoją wielką miłością do córki – przecież chce tylko żeby Maja była szczęśliwa.

Autorka pokazuje historie kobiet, które nie potrafią się porozumieć, choć ze sobą żyją, które są do siebie nierozerwalnie przywiązane, ale które nieustannie się ranią. A pomiędzy nimi mężczyźni – ojcowie i mężowie, którzy są niemymi świadkami wydarzeń i nijak nie potrafią przerwać zaklętego kręgu. Bardzo subtelnie przemyca także realia czasów wojny i życia w Polsce Ludowej i to, jak bardzo te realia zdeterminowały wybory i losy głównych bohaterek.

Polecam, Sylwia Bornos
materiał chroniony prawem autorskim

Wydawca: StoryBox
Tytuł: Łyżeczka
Autor: Izabela Szylko
Czyta: Małgorzata Buczkowska, Grażyna Barszczewska, Ksawery Szlenkier
Czas trwania: 7 godz. 47 minut
ISBN: 978-83-7386-559-4

Sylwia Bornos – absolwentka filologii polskiej na UMCS, bibliotekarka, organizatorka comiesięcznych “Rozmów o książce”, jurorka w konkursach recytatorskich dla dzieci i młodzieży. Kocha zwierzęta (ma psa i dwa koty), uwielbia czytać, zarówno prozę, jak i poezję, sama pisze wiersze… do szuflady.