Odsłony: 1884
RECENZJA PRZEDPREMIEROWA
Kościół szpiegów.Tajna wojna papieża z Hitlerem odkrywa przed czytelnikiem tajniki największej akcji szpiegowskiej z papieżem na czele. Ten niezwykły dokument historyczny zmienia postrzeganie historii Kościoła Katolickiego, w innym świetle przedstawia Watykan i Piusa XII oraz spiskowców walczących o lepszy świat bez Adolfa Hitlera. Ukazuje prawdę, jaką do tej pory znało niewielu ludzi. Łączy w sobie literaturę faktu z powieścią sensacyjną i psychologiczną. I do końca trzyma w napięciu!
Nie chcemy żadnego innego Boga prócz Niemiec. (s. 13)
Te znamienne słowa Adolfa Hitlera wyznaczyły kierunek jego antychrzescijańskiej retoryki, politycznych działań i całych Niemiec. Hitler doszedł do przekonania, że Kościół powinien milczeć, zaś księży należy jak najszybciej eksterminować, zwłaszcza polski kler, który był bastionem polskiej siły. Watykan uważał za największy ośrodek szpiegowski na świecie, lecz pewności nie miał. Dopiero odkrycie prawdy z materiałów archiwum spiskowców w Zossen załamało go. Ta z gruntu zła osoba miała „diabelskie szczęście”, unikając kolejnych zamachów przeprowadzanych na jego życie, w których to szpiedzy kościoła wiedli prym.
12 marca 1939 roku na Tronie Piotrowym zasiadł Eugenio Pacelli, który przybrał imię Pius XII. Od razu na początku swojego pontyfikatu bibliotekę watykańską wyposażył w szpiegowski system rejestracji dźwięku, a założył ją sam wynalazca radioodbiornika – Guglielmo Marconi. Wcześniejsze poczynania Hitlera i rozwijający się faszyzm przygotowały Pacellego na trudny, polityczny pontyfikat, pontyfikat dwubiegunowy.
Pius XII mówił:
„Kwestia niemiecka jest dla mnie najważniejsza. Rezerwuję sobie prawo do zajmowania się nią osobiście”. (s. 27)
On sam już jako 24-letni ksiądz został szpiegiem. Przez kilkanaście lat zdobył reputację, wpływy, cieszył się zaufaniem i prestiżem innych ludzi niezależnie od wyznawanej przez nich religii, narodowości czy sympatii politycznych. Bywał w Europie jako dyplomata. Był jedyną osobą, która mogła w dyskretny sposób połączyć wrogów Hitlera:
Skorzysta z oponentów w armii niemieckiej i wznieci konserwatywną kontrrewolucję. Będzie tajnym agentem tego ruchu, przedstawiając i uwiarygodniając ich plany Brytyjczykom. Sprzymierzy się z generałami, nie tylko po to, by zakończyć wojnę, ale aby wyeliminować hitleryzm oraz samego Hitlera. (s. 87)
I w ten sposób Pius XII, zachowując oficjalną neutralność Stolicy Apostolskiej wobec wydarzeń w Europie i zbrodniczej polityki Adolfa Hitlera, sprzymierzył się z aliantami i został „szefem” największego w dziejach spisku. I taki też miał pseudonim – „Szef”. Spiskowcy mogli korzystać z jego usług, ale nie mogli wykorzystywać Watykanu. W razie czego to papież miał być odpowiedzialny za wszelkie działania, nie zaś wiara rzymskokatolicka.
Pius XII bardzo interesował się sprawami szpiegostwa swoich kościelnych agentów, szczegółami operacji, trzymał rękę na pulsie. A prywatnie bardzo przeżywał wszelkie nazistowskie zbrodnie i chciał wyrażać głośno swój sprzeciw, lecz wiedział, że jego prywatne zdanie może wywołać jeszcze gorsze reperkusje i tysiące niewinnych osób skazać na śmierć. Gdy dowiedział się o losie europejskich Żydów, płakał jak dziecko.
Dzień, w którym Pius XII po raz ostatni użył słowa „Żyd”, jest w istocie pierwszym dniem udokumentowanym historycznie, gdy postanowił pomóc w zabiciu Adolfa Hitlera. (s. 42)
I tu pojawia się kwestia grzechu w wierze chrześcijańskiej. Grzechem śmiertelnym jest zabicie drugiego człowieka. Ale czy zabicie Führera, człowieka bezwzględnie mordującego miliony osób, byłoby grzechem czy wybawieniem dla świata? Dylemat moralny, choć…
Nauki Kościoła określały warunki, w jakich obywatele mogli zabijać tyranów. (…) Ale etyka kościelna ściśle ograniczała polityczną przemoc. Zabójcy tyrana musieli mieć solidne podstawy swego działania, wierząc, że jego śmierć naprawdę p o p r a w i warunki bytowania obywateli i nie wywoła krwawej wojny domowej. (…) I na koniec musieli wyczerpać wszelkie pokojowe sposoby usunięcia tyrana. (s. 85)
Sprawa niełatwa, ale możliwa do wykonania. Nic dziwnego, iż siatka kościelnych szpiegów obejmowała ludzi z różnych krajów i różnych wyznań. Także rodowitych Niemców, którzy chcieli zabić swego dowódcę i którzy wierzyli, że istnieją przyzwoite Niemcy. Spośród spiskowców należy wymienić ojca Roberta Leibera – to najbardziej zaufany doradca papieża, nazywany „agentem zajmującym się kwestią niemiecką”; Josefa Müllera – woźnicę, bawarskiego katolika, najlepszego agenta watykańskiego wywiadu. Inni, ważni spiskowcy to: Ludwig Beck, Wilhelm Canaris, Hans Oster, Hans von Dohnányi, Claus von Stauffenberg, Henning von Tresckow, Helmut James von Moltke.
To oni kradli, kłamali, sabotażowali, szpiegowali, oszukiwali, intrygowali i czyhali z różnych stron na życie Hitlera i jego władzę. Ich ofiarność i walka o lepszy świat nie poszły na marne. To oni musieli sobie radzić z dylematami moralnymi, z lojalnością, gdyż mimo nienawiści do swego dowódcy, nie mogli zdradzić swojej ojczyzny. Stawiali czoło „diabelskim siłom”, aby tylko zrzucić tyrana, zabić go.
Watykan pozostawał ważnym węzłem komunikacji w spisku mającym na calu zabicie Hitlera. Wszystkie drogi naprawdę wiodły do Rzymu, na biurko z prostym krucyfiksem, w pomieszczeniu z widokiem na fontanny na placu Świętego Piotra. (s. 123)
Mark Riebling, amerykański historyk bardzo skrupulatnie przygotował się do napisania tej książki, o czym świadczy bogactwo zgromadzonych dokumentów oraz liczne, rozbudowane przypisy. Autor bazował na tajnych aktach i stenogramach zapisu rozmów. Całość wzbogacił czarno-białymi zdjęciami, indeksem nazwisk, źródłem ilustracji i wykazem skrótów, a wszystko po to, by zwykłych ludzi przenieść w czasie i zaprosić do Watykanu.
Kościół szpiegów to niezwykły dokument historyczny, który przed zwykłym człowiekiem odkrywa tajniki największej akcji szpiegowskiej z papieżem na czele, który krok po kroku obnaża spisek. Książka zmienia postrzeganie historii Kościoła Katolickiego, w innym świetle przedstawia Watykan i Piusa XII oraz spiskowców walczących o lepszy świat bez Adolfa Hitlera. Ukazuje prawdę, jaką do tej pory znało niewielu ludzi. Łączy w sobie literaturę faktu z powieścią sensacyjną i psychologiczną. I do końca trzyma w napięciu!
Nie jest to łatwa lektura, wymaga bowiem od czytelnika skupienia i choć ogólnej znajomości historii II wojny światowej. Agenci i podwójni agenci, podwójna moralność, dylematy – kto jest wrogiem, a kto przyjacielem, komu można zaufać, a komu nie; tajne akcje, pokojowe intrygi, a w tym wszystkim Pius XII – przywódca największego Kościoła, najmniejszego państwa na świecie i najstarszej organizacji szpiegowskiej na świecie oraz… wykopaliska w krypcie w poszukiwaniu grobu świętego Piotra.
Polecam! Marta Korycka.
Kim jest autor dokumentu?
Mark Riebling – amerykański historyk, eseista i analityk polityczny. Autor m.in. tekstów dotyczących bezpieczeństwa narodowego, historii idei, polityki zagranicznej Watykanu w czasie drugiej wojny światowej i zimnej wojny, a także książki “Wedge: The Secret War between the FBI and CIA” (1994, 2002), która zapewniła mu pozycję wpływowego analityka ds. spraw bezpieczeństwa w Stanach Zjednoczonych. Studiował filozofię polityczną na Colombia University, anglistykę na Darthmouth College i filozofię w Berkeley. Był m.in. dyrektorem ds. naukowych Center for Policing Terrorism, a ostatnio redaktorem w wydawnictwie Random House.
www.atramentowomi.blogspot.com
Marta Korycka – absolwentka filologii polskiej i bibliotekoznawstwa z informacją naukowo-techniczną na UWM. Zodiakalna łuczniczka uwielbiająca niebieskości. Bardzo zawyża średnią czytelnictwa w Polsce i jest z tego dumna. Humanistka kochająca literki we wszelkiej postaci, kształcie, formie, kolorze etc. Ma wiele pasji, ale literki to ta główna, stąd literkowy blog o literkach cudzych i swoich. Czasami coś piśnie, gdy ją psiapsiółka Wena raczy nawiedzić. Ceni inteligencję i poczucie z humorem, uwielbia żonglerkę słowną i ogień. Cechy charakterystyczne: cm, pieprzyki, szkiełka.
Wydawnictwo Literackie
Wydanie: I
Przekład: Jarosław Rybski
Oryginalny tytuł: Church of Spies: The Pope’s Secret War Against Hitler
Format: 165×240 mm
Oprawa: twarda
Liczba stron: 440
ISBN: 978-83-08-06208-1
Data premiery książki: 15-09-2016
Data premiery e-booka: 15-09-2016
